Teken bij paarden

Teken bij paarden: de feiten op een rij

Tekenbeten bij mensen komen de laatste jaren steeds vaker voor. Ook paarden lijken steeds vaker het slachtoffer te zijn. Teken kunnen verschillende ziektes overbrengen. Bij ons op de praktijk komen hier steeds vaker vragen over.
De feiten op een rij.

Teken leven laag bij de grond (op maximaal een meter hoogte) in bosrijke gebieden. Vooral kinderen en honden zijn gewilde prooien voor teken, net als de onderbenen van paarden. Er zijn veel verschillende soorten teken. In Nederland leeft van oudsher de Ixodus ricinus, ofwel de schapenteek. Deze teek zou de ziekte van Lyme kunnen overbrengen.
Een serieuzere bedreiging vormt de komst van de tekensoort Dermacentorreticulatus. Deze teek kan drager zijn van verscheidene ziektekiemen (Piroplasmose, Anaplasmose) maar kwam tot voor kort niet voor in Nederland. De teek kan inmiddels in ons land overleven.

Piroplasmose

De Dermacentor-teek kan piroplasmose overbrengen. In gebieden waar piroplasmose regelmatig voorkomt en de
paarden afweerstoffen hebben, verloopt een infectie vaak symptoomloos. In Nederland hebben de meeste paarden echter geen afweerstoffen en kunnen er soms klinische symptomen optreden: hoge koorts (hoger dan 40 graden Celsius), benauwdheid, ernstige bloedarmoede, geelzucht, bloed in de urine, rode slijmvliezen en soms lichte koliek.
Meestal echter verloopt een infectie zonder symptomen. Sommige paarden vertonen vage klachten zoals een gebrekkige eetlust, slecht presteren en verlies van spiermassa.
De diagnose kan bevestigd worden middels bloedonderzoek.
Behandeling zou met de werkzame stof Imidocarb kunnen, maar dit middel is niet voor paarden geregistreerd en kan veel vervelende bijwerkingen geven. Gelukkig geneest een paard meestal na een paar weken mbv ondersteunende therapie. Er is geen vaccin beschikbaar.
Preventie: teek binnen 24 u verwijderen!

Ziekte van Lyme

Borrelia burgdorferi, de veroorzaker van de ziekte van Lyme, wordt overgedragen door Ixodes-teken. Deze teken moeten minstens achttien uur op het paard aanwezig zijn om de infectie over te dragen. Verschillende klinische symptomen zijn toegeschreven aan infecties: koorts, gewrichtsontsteking, kreupelheid, spierpijn, lusteloosheid, oogontsteking, hersenontsteking en verwerpen.
Of deze verschijnselen echt toe te schrijven zijn aan de ziekte van Lyme is nooit direct bewezen. Een positieve bloeduitslag hoeft dus geen verklaring van de verschijnselen te zijn.

De diagnose is erg lastig met zekerheid te stellen. In de acute fase kan een stukje huid onderzocht worden op de plaats van de tekenbeet. In een later stadium kan er bloedonderzoek uitgevoerd worden, maar dit is niet 100% verklarend voor de ziekteverschijnselen.
Een behandeling bestaat uit een langdurige toediening van antibiotica. Dit kan ook weer vervelende bijverschijnselen geven, vandaar dat men hier zeer terughoudend in is.

Anaplasmose

Anaplasma phagocytophilum kan worden overgedragen door Ixodes- en door Dermacentor-teken. In Nederland zijn
inmiddels Anaplasma phagocytophilum-infecties bij paarden aangetoond en beschreven. De klinische verschijnselen zijn niet erg specifiek: koorts, lusteloosheid, gebrek aan eetlust, vochtophoping in de achterbenen, spierpijn,  incoördinatie en geelzucht kunnen optreden. Daarom kan het zeer lastig zijn de aandoening te onderscheiden van andere aandoeningen. De infectie kan echter ook volledig symptoomloos verlopen. Vaak vindt spontaan klinisch herstel plaats binnen 7 tot 21 dagen, maar een infectie kan ook dodelijk zijn.
De diagnose vindt plaats middels bloedonderzoek
Behandeling is mogelijk mbv antibiotica, maar meestal geneest een paard vanzelf.

Welke maatregelen kunt u nemen?

Teken klimmen tussen maart en oktober in grasstengels of struikgewas en laten zich op een passerende gastheer vallen, bijvoorbeeld tijdens een buitenrit of als paarden in een weide met lang gras lopen. Het is vooral belangrijk om een teek zo snel mogelijk te verwijderen. Hoe langer ze op het paard aanwezig zijn, hoe meer kans op overdracht van een infectie. Gebruik hiervoor een speciale tekentang of tekenpincet. Deze zijn verkrijgbaar bij uw dierenarts. Probeer te voorkomen dat de teek stukgeknepen of geplet wordt, want dan leegt de teek zijn maaginhoud in zijn gastheer en is de kans op besmetting groter. Dat gebeurt ook bij pogingen tot verdoving van de teek met alcohol; dit is daarom niet aan te raden. Ontsmet na het verwijderen van de teek de bijtplek met betadine.

Ons werkgebied is: Galder, Riel, Meer, Rijsbergen, Ulvenhout, Ulicoten, Goirle, Alphen, Baarle-Nassau, Bavel en Gilze.